اثر تخریب جنگل در موقعیت های مختلف شیب بر روی کیفیت و تحول خاک در غرب استان کردستان

Authors

Abstract:

سابقه و هدف: کیفیت خاک یکی از مهم‌ترین عوامل در ارزیابی مدیریت خاک می‌باشد لذا شناخت همه خصوصیات کیفیت خاک از قبیل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی ضروری می‌باشد .تخریب جنگل و تغییر کاربری اراضی بر تغییرات ویژگی‌های خاک تاثیر گذاشته و منجر به کاهش کیفیت خاک می‌شود. علاوه بر این، خصوصیات خاک به موقعیت توپوگرافی نیز بستگی دارد. منطقه مریوان در استان کردستان جزو مناطق جنگلی زاگرس می‌باشد که با توجه به افزایش جمعیت در چند دهه اخیر و افزایش نیاز به غذا مورد تهدید قرار گرفته و بخش‌های از آن تحت کشت زراعت رفته است. هدف از این تحقیق بررسی اثر تخریب جنگل و جایگاه شیب بر روی کیفیت و تحول خاک در غرب استان کردستان می‌باشد. مواد و روش: 8 نیمرخ خاک در جایگاه‌های مختلف (شانه‌شیب، پشته‌شیب، پای‌شیب و پنجه‌شیب) دو شیب تپه مجاور هم، تحت کاربری‌های زراعت و جنگل (با شرایط یکسان) حفر و تشریح شدند. علاوه بر این در هر کاربری در هر موقعیت شیب، 3 نمونه خاک از عمق 20-0 سانتی‌متری برداشت شد. ویژگی‌های بافت خاک، شن ریز، کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، رطوبت ظرفیت مزرعه‌ای، رطوبت نقطه پژمردگی دائم، هدایت الکتریکی، اسیدیته، کربنات کلسیم معادل، ازت کل، فسفر در دسترس، پتاسیم در دسترس، نفوذپذیری، شدت تنفس میکروبی، تخلخل، نسبت جذب سطحی سدیم (SAR)، رطوبت قابل استفاده و فرسایش‌پذیری خاک اندازه‌گیری و محاسبه شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که موقعیت‌های پایین شیب (پنجه‌شیب و پای‌شیب) دارای مقادیر بیشتر رس، کربن آلی، رطوبت قابل دسترس، شن‌ریز، سیلت، ازت کل، فسفر قابل دسترس، پتاسیم قابل دسترس، ظرفیت تبادل کاتیونی، نفوذپذیری و شدت تنفس میکروبی و مقادیر کمتر کربنات کلسیم معادل، هدایت الکتریکی، فرسایش‌پذیری، pH و SAR در مقایسه با موقعیت‌های بالای شیب بودند. خاک‌های تشکیل شده در موقعیت‌های پایین شیب دارای عمق و تحول بیشتری در مقایسه با موقعیت‌های بالای شیب بودند. همچنین نتایج نشان داد دو کاربری (جنگل و زراعت) از لحاظ مقدار جرم مخصوص ظاهری، تخلخل، سلیت، رس، کربنات کلسیم معادل، شن ریز، pH، ماده آلی، شدت تنفس میکروبی، نفوذپذیری، نیتروژن کل، فرسایش‌پذیری و رطوبت قابل دسترس دارای اختلاف معنی‌داری بودند و تغییر کاربری اراضی جنگلی به زراعی منجر به تخریب مالی‌سولزها شده است. بنابراین، خصوصیات خاک وابسته به موقعیت شیب و نوع کاربری بوده و این عوامل، ویژگی‌ها و تحول خاک را تحت تأثیر قرار داده‌اند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد تخریب جنگل در منطقه مریوان منجر کاهش کیفیت خاک از طریق کاهش معنی‌دار کربن آلی، تنفس میکروبی، ازت کل، ظرفیت تبادل کاتیونی، تخلخل، نفوذپذیری و رطوبت قابل استفاده و افزایش معنی‌دار جرم مخصوص ظاهری، اسیدیته، SAR، شن‌ریز، فرسایش‌پذیری و سیلت شده است. همچنین تخریب جنگل و تغییر کاربری اراضی به‌دلیل کشت و کار منجر به کاهش مقدار ماده آلی و تخریب ساختمان خاک افق مالیک شده است. لذا افق مالیک به اکریک تبدیل شده و رده‌های انتی‌سولز و اینسپتی‌سولز در کاربری زراعت تشکیل شده‌اند. علاوه بر این نتایج نشان داد که موقعیت‌های مختلف شیب بر مقدار جرم مخصوص ظاهری، شن، سلیت، رس، نفوذپذیری، فرسایش‌پذیری، رطوبت قابل دسترس، pH، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل، شدت تنفس میکروبی، نیتروژن، فسفر، ظرفیت تبادل کاتیونی و پتاسیم خاک موثر بوده و دارای اختلاف معنی داری هستند. این نتایج نشان می دهد مدیریت کنونی اراضی مورد مطالعه، کیفیت خاک را متأثر ساخته و منجر به تخریب اراضی می گردد. بنابراین، حفاظت خاک مناطق شیب‌دار با ممانعت از جنگل‌تراشی در جنگل‌های مریوان و استفاده از اراضی مطابق با قابلیت‌شان جهت حفظ کیفیت خاک و اراضی ضروری است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی اثر جایگاه شیب و تخریب جنگل بر روی شاخص کیفیت خاک

اثر جایگاه شیب و تخریب جنگل بر روی کیفیت خاک شناخته شده و مهم است. پایش تغییرات شاخص­های کیفیت خاک، روشی ساده و معمول جهت ارزیابی کیفیت خاک است. در این پژوهش، اثر تخریب جنگل و جایگاه شیب بر روی شاخص کیفیت خاک وزنی تجمعی و نمرو در جنگل­های مریوان در استان کردستان بررسی شد. تعداد 8 نیمرخ خاک در جایگاه­های مختلف دو شیب تپه، تحت کاربری­های جنگل و جنگل تخریب شده حفر و تشریح شدند. افزون بر ای...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر موقعیت شیب کاتنا بر مشخصه‌‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در جنگل راش اسالم

بخشی از جنگل‌های راش (Fagus orientalis Lipsky) ناحیه هیرکانی بر روی گستره‌ای از خاک‌ها در یک ردیف پستی‌وبلندی با ساختارهای یال و دره به‌نام کاتنا توسعه یافته‌اند. به‌­طور کلی، توپوگرافی و تغییر موقعیت شیب بر مشخصه‌های خاک و پراکنش گونه‌های گیاهی تأثیر می‌گذارند. پژوهش پیش‌‌رو در دو توده ‌‌بهره‌‌برداری‌شده و بهره‌برداری‌نشده راش با هدف مقایسه تغییرپذیری مشخصه‌های خاک در طول کاتناهای V ش...

full text

نقش جنگل تراشی، قرق و تخریب مراتع بر شاخص‌های کیفیت خاک در اراضی لسی استان گلستان

To investigate the degree of forest degradation and the effect of land use change on selected soil quality attributes in loess-derived landforms, samples were taken from different land uses including forest, rangeland, degradated rangeland and farmland in Pasang watershed located in the Galikesh area of Golestan province (37°16'N, 55°30'E). The annual average temperature and mean precipitation ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 2

pages  131- 149

publication date 2018-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023